Đề tài: giảng luận số 8 (tám)
Topic: lecture number 8 (eight)
Nhân sinh-quan: Nam và Nữ
Human life-view: Male and Female
Tác giả: MINH ĐĂNG QUANG
Author: MINH DANG QUANG
&&
Theo phiên bản, xuất bản năm 1993; By version, published in 1993; Hiệu chỉnh và dịch sang Anh ngữ, học trò nầy: tự học tiếng Anh-LÊ ĐỨC HUYẾN; Editing and translating into English, this student: self-study English-LE DUC HUYEN; (Trang 111; Page 128)
1. Quán xét về sự sinh sống của loài người, chúng ta nhận thấy rằng: Tiếng nhơn người là một danh từ chỉ cho sự hành vi của sắc thân, có chứa lòng nhơn ái. ; Reflecting on human life, we realize that: Human voice is a noun indicating the behavior of the body, containing kindness.; Nên gọi người là gồm cả thân và tâm. ; People should be called "including" both body and mind.; Tâm đây, là lấy sự nhơn-tâm (lòng nhơn) làm trung tâm điểm; mà lòng nhơn ấy, mà có là tại nơi hành vi, của việc thiện. ; Mind here, is to take the human heart (kindness) as the center; butthat kindness, which is found in deeds, of good deed.
2. Loài người mà chúng ta có, là trước kia do nơi loài thú tiến hóa ra.; The human race that we have is formerly from the animal evolution.; Chủng tộc loài người sanh ra trước nhất tại chân núi Hy mã lạp sơn.; The human race was first born at the foothills of the Himalayas.; Thuở ấy là vượn khỉ, dòng loại giàu lòng gia tộc thường cất nhà, hang động, tổ trên ngọn cây, cả bầy có tới số trăm ngàn. ; At that time, it was apes, a family rich in family hearts often built houses, caves, nests on treetops, the whole herd numbered hundreds of thousands.
3. Về chơn lý chỉ ra rằng: Từ thuở tứ đại địa cầu mới nổi, thì cỏ, cây, thú do ấm của tứ đại sanh ra, từ ít tới nhiều.; In terms of truth, it is shown that: From the time when the four great earths emerged, grass, trees, and animals were born from the warmth of the four great elements, from few to many.; Từ nhỏ tới lớn, bởi nơi sự khổ là gió làm duyên.; From small to large, because where suffering is the wind as a condition.; Thời gian càng đưa tới, mỗi kiếp lại lớn khôn.; The more time comes, the more each life grows.; Loài thú hoặc trong đất sanh ra, hoặc từ nước sanh ra, hoặc sinh hóa từ nơi cỏ, cây: đồ vật.; Animals are either born in the ground, or born from water, or are born from grass, trees: things.; Biến đổi hình dạng do tư tưởng, con vật này sinh thành ra con vật khác, hoặc khi đã có rồi, thì sanh thai đẻ trứng, hầu hết đều trong loại ngũ sắc đủ hình.; Shape-shifting by thought, one animal gives birth to another, or when one already exists, gives birth to eggs, most of which are in five colors and shapes.
Loài thú, phần đông, chỉ biết sát hại để ăn, giành giựt cho có, dâm dục, chơi bời la lối ngông nghêu, lắm con lại tìm sự say sưa bất kể.; Animals, for the most part, only know how to kill to eat, win for money, lustful, play around and scream foolishly, many of them find intoxication regardless.; Loài thú chỉ có tư tưởng biết lo nhớ, và hành động theo ý-dục của thọ-tình.; Animals only have thoughts of remembering, and acting according to the will of feelings.; Chúng chẳng biết sự phân chia tốt hay xấu, khen hay chê, đen hay trắng: từ trong đen ác, chúng tiến lần ra ngoài trắng thiện làm người.; They do not know the division of good or evil, praise or criticism, black or white: from within the black and the evil, they go out into the white and good to become human.; Xưa kia loài cọp dữ hung hăng lúc nhỏ, ỷ mạnh làm oai, giết hại ăn nhau, tập ác cho nhau sanh ra thù oán.; In the past, tigers were aggressive when they were young, depended on them for power, killed and ate each other, practiced evil for each other, spawned animosity.; Khi chúng nó trở về già: bệnh yếu, bị trẻ nhỏ rình đón hăm he mới phải sợ chết mà lìa rừng.; When they are old, sick, and threatened by children, they must fear death and leave the forest.; Trèo lên cây cao và non núi đói ăn hoa, trái, lá, hột, ốm yếu nhỏ hình, trở nên khỉ, vượn, gấu, đười ươi.; Climbing high trees and mountains hungry, eating flowers, fruits, leaves, seeds, sick and small, becoming monkeys, ape, bear, orangutan.; Nhờ sợ chết mà biết ăn năn: sám-hối, bỏ dữ theo lành, lên ở trên cao.; Through fear of death, they repent: repent, leave evil for good, go up high.; Bậc đã lớn tuổi nhiều năm kinh nghiệm, có trí hóa biết thương yêu và hay tha thứ.; He is an old man with many years of experience, with wisdom that knows how to love and forgive.
Từ lúc chạy bốn cẳng đến khi biết đứng hai chơn hái trái, biết đến trèo leo, về sau đói khát thiếu ăn khi mùa nắng hạn, mới chạy tuốt xuống đồng bằng.; From running on all fours until knowing how to stand with two feet to pick fruit, learn to climb, then starving and starving in the dry season, running all the way down to the plains.; Vì đói, mà tập bươi đất: dập hột gieo trồng.; Because of hunger, they practice plowing the soil: crushing seeds to sow.; Vì mưa nắng mà che lùm cất ổ sửa sang nhà cửa.; Because of the rain and sun, sheltered the house to repair the house.; Vì nóng lạnh nên đóng khố: choàng khăn, bằng bố, bô, vỏ, lá, bàng, cối, vải sồ...v.v.; Because of the heat and cold, he should wear loincloths: scarf, papa, potty, bark, leaves, eagle, mortar, canvas...etc.; Khi đau ốm, bởi tại miệng ăn, thì tìm miếng ăn đối trị, nếm thử mùi vị mà chế ra thuốc uống.; When you are sick, because you eat from your mouth, you will find an antidote, taste the taste, and make medicine.
Về sự ăn, mặc, ở, bịnh, cần sống, càng chế biến mở mang nên việc làm càng nhiều, ý càng hay, trí càng sáng.; Regarding food, clothing, shelter, illness, need to live, the more you process and expand, the more you do, the better your mind, the brighter your mind.; Theo nẻo vật chất, tham sanh, tiếc thân, gìn của, lại tự cao chưng diện, lông lá đứt rụng lần, không mọc ra dài được.; According to the material path, greed for birth, loss of body, preservation of property, self-righteousness, hair loss, hair loss, can not grow long.; Nhờ ở ăn no ấm, thân thể được trắng trẻo phì mĩ, và bởi sự ưa dâm mà trau dồi nên ra bóng sắc.; By eating and drinking well, the body is white, plump and beautiful, and because of the love of sex that is cultivated, it becomes shiny.
Sự tấn hóa hay hơn hết về lẽ sống, là lòng nhơn thánh thiện, biết thương yêu nhau, lập ra gia đình, xã hội, trói buộc cho nhau bằng tình nghĩa: "luân thường đạo lý".; The best evolution in terms of life is the holiness of humanity, knowing how to love each other, establishing a family and a society, binding each other with gratitude: "moral morality".; Và đua chen nhau học hành vật chất, quyền thế lợi danh, để mong cầu được cái vui say: êm sướng cho xác thịt.; And race each other to study material things, gain power and fame, to seek intoxicating pleasure: pleasure for the flesh.; Lắm kẻ lại nhắm mắt đánh liều, sống chết tới đâu hay đó, lại đi làm việc hung ác ngang bạo, phá rối sự sống chung của số đông người, mà phải bị lập ra pháp luật, để xử hình răn phạt.; Many people close their eyes and take risks, live or die, go to work cruelly and violently, disrupt the coexistence of many people, but must be made a law, to be punished.
Xưa kia thú dữ ở nơi rừng, chỉ có móng, răng, giết nhau mỗi lần một mạng!; Once upon a time, wild beasts lived in the forest, with only claws and teeth, killing each other one life at a time!; Từ khi đã có lập gia đình xã hội, đoàn nhóm, thì lại hay sanh ra giặc giã lớn lao, tàn sát triệu ức mạng người.; Since having a social family, a group, they often give birth to great wars, killing millions of millions of people's lives.; Có biết làm cơ khí giỏi hay, mà hại thú vật, một lần không số đếm, ấy cũng vì danh lợi mà ra.; If you know how to be a good mechanic, but harm animals, once without counting, that's also for the sake of fame and profit.; Lắm kẻ lại vì tình riêng giành giựt, mà sanh ra cướp trộm đánh phá, sự hung ác trở lại hơn buổi ban đầu.; Many people, because of their own love to win, are born robbers and raiders, and the wickedness is back more than at the beginning.
Hồi tưởng lại thuở mới có một hai người, nơi mặt đất bằng, bấy giờ họ rất biết thương yêu nhau che chở cho nhau, rủ nhau đến ở chung, chung sống, cùng nhau đồng hòa sức lực, chống chỏi với mọi tai nạn khủng khiếp, đầy dẫy khắp nơi lúc nào cũng có!; Recalling the time when there were only one or two people, where the ground was flat, then they knew how to love and protect each other, invite each other to live together, live together, harmonize their strength, fight against all accidents terrible, abounding everywhere, always there!; Những kẻ ấy đồng cảnh ngộ mà đến ở chung, đồng kinh nghiệm, đồng lòng nhân ái, đồng góp sức gia công, đồng vui tươi hòa hiệp, nên mới có cõi đời này.; Those people are in the same situation and come to live together, have the same experience, are of the same mind, are of the same mind, of the same work, and of the same joy and harmony, so they have this world.
Cõi đời của loài người, mà càng thành lập lớn lao đông đúc, thì càng sanh lắm tai nạn chém giết cùng nhau, do đó sự chia rẽ nhiều nơi mới có.; In the human world, the larger and more crowded it is, the more accidents there will be, killing each other, so there will be divisions in many places.; Và có số chết kia, thì rồi sau lại số sanh nọ càng nhiều hơn, càng nhiều là càng khổ, bởi quá khổ mới có kẻ sáng trí, gọi Phật Trời!; And there are those who die, and then there are more and more births, the more they are, the more miserable they are, because they are so miserable that there are wise people who call Buddha and God!
Buổi đầu chưa có người, loài thú ăn thịt uống máu lẫn nhau, gọi là hồng hoang thượng cổ.; In the beginning, there were no humans, carnivorous animals drank blood from each other, called the caveman wild.
Kế đó, sanh nảy loài người lập gia đình, xã hội cõi sống có lòng-nhơn, gọi là "Loại-nhân."; Next, a married human race, a human-hearted society, was born, called "Human-kind."
Đến sau càng đông nhiều, chen chúc thiếu hụt tranh giành, kẻ thì đi vào sâu trong vật chất, người lại vất bỏ mà lần lượt đến cõi tinh thần.; Later, there were more and more people, crowded with lack of competition, some people went deep into the material world, others threw them away and went to the spiritual realm in turn.; Cõi xán lạn vui tuơi vĩnh viễn, chắc thật gọi là văn minh, lành sáng, có học, đạo giáo, bậc Trời, cõi Trời thiện đạo, chư thiên trọn lành trên mặt đất.; The world is bright and joyful forever, surely called civilized, healthy, educated, Taoist, Gods, good heavens, and perfect gods on earth.; Sau rốt đời sẽ trở nên cõi Phật, và quả địa cầu, thế giới phải đến lúc diệt tiêu.; The world will eventually become a Buddha-land, and the earth, the world, must come to an end.; Để mà: thay đổi tượng sanh trở lại, sau thời kỳ khác, đúng theo lẽ vô thường, khổ não, vô ngã, của không gian và thời gian là vũ trụ.; In order to: change the birth image again, after another period, in accordance with impermanence, suffering, not-self, of space and time is the universe.
ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÂN SANH LÀ NAM VÀ NỮ; CHARACTERISTICS OF HUMAN BEING MAN AND FEMALE
Loài người có nam và nữ là bởi nơi thú có đực và cái.; Humans have male and female because in animals there are male and female.; Thú có đực cái là bởi cây có âm dương tình thọ!; Animals have male and female because trees have yin and yang love life!; Tình thọ có hai, khi ưa vầy, khi muốn khác, do mưa nắng các pháp tương đối đổi thay.; Love life has two, when you like this, when you want to be different, due to rain or shine, relative dharmas change.; Căn thân do thức chủ mà tượng thành lấy cõi trần: vật chất làm ra cái có.; The basis of the body is due to the consciousness of the owner, but the image is taken from the mundane world: matter makes what is there.; Hình thể của thân do cây cỏ, thân hình cây cỏ do kẹt đất đá mọc lên.; The shape of the body is caused by plants and trees, and the body of plants is caused by stuck soil and rocks.; Đầu miệng phía dưới, đuôi miệng phía trên, ăn đất nước nơi đầu là gốc rễ.; The top of the mouth is below, the tail of the mouth is above, eat the country where the head is the root.; Đem lại nuôi đuôi phía trên là tàng nhánh, để sanh tinh ba, trái hột là con.; Bring back the upper tail rearing is the branch, to give birth to three sperm, the seed is the child.; Đến loài thú thì đầu đuôi ngang nhau, tiến đến người thì đầu trên chân dưới.; When it comes to animals, the head and tail are the same, when it comes to humans, the head is above the foot.; Sự thay chân đổi đầu là bởi khổ, mới tập theo duyên cảnh mà quen lần.; The change of foot and head is due to suffering, new practice according to the context that gets used to times.
Nam hay nữ, đực hay cái, cỏ hay cây, Trời hay Phật cũng đều gọi là chúng sanh, chung sống, sống chung hay là những loại có sự sống như nhau, ở chung trong bầu võ trụ.; Male or female, male or female, grass or tree, God or Buddha are also called living beings, living together, living together or having the same life, living in the same universe.; Kẻ như đầu, kẻ như chân, kẻ như mắt, kẻ như tai, kẻ như mũi, kẻ như luỡi, kẻ như tay. ; Some are like heads, some like feet, some like eyes, some like ears, some like noses, some like tongues, some like hands.; Kẻ như tim, gan, tỳ, phổi, thận, kẻ như da, lông, xương, thịt, máu huyết, tinh ba v.v…; People like heart, liver, spleen, lungs, kidneys, people like skin, hair, bones, flesh, blood, semen, etc.; Gồm tất cả là một cơ thể sống của võ trụ.; All-inclusive is a living organism of the universe.; Cái sống toàn thể ấy gọi là ta!; That whole life is called me!; Cái ta chung hiệp tất cả như nhau làm một, không thể tách lìa không hề rã đoạn, chẳng riêng tư, không ích kỷ, chẳng phân chia, tức là sự trọn sống, trọn yên vui, trọn không đau đớn khổ sở tai họa.; The self that unites all as one, inseparable, never fragmented, not private, unselfish, and undivided, that is, full life, complete joy, complete freedom from pain, suffering and disaster.; Như vậy thì đâu có sự thương hay ghét, hoặc ta và người, những điều nhỏ hẹp.; Thus, there is no love or hate, or me and you, small things.
Trái lại sự khổ của người là bởi nơi nam và nữ mê muội, và do nơi đó mới có đạo giải thoát cứu khổ ra đời.; On the contrary, people's suffering is caused by ignorance of men and women, and because of that, the path of liberation and suffering is born. ; Sự khổ ấy là lòng thương, sự cứu khổ ấy cũng lòng thương; cái thương sái trật và cái thương trúng phải.; That suffering is compassion, that suffering is also compassion; the wrong wound and the right wound.
Cây có đực cái nhưng chẳng giao-dâm.; The tree has males and females but does not have sex.; Thú tình dục [144] khó dằn mà giao cấu. ; Sex animals [144] difficult to control that intercourse.; Người ham lạc thú mới chơi bời mang khốn lụy, tự giết hại chôn mình.; People who are greedy for pleasure just play around with misery, kill themselves and bury themselves.; Trời thì chán sợ xa dâm-dục, và Phật thì tự nhiên không chú ý.; Heaven is bored and afraid of being away from lust, and Buddha is naturally not attentive.; Con đường từ không có đến có mà phải khổ, và vất bỏ để được yên vui kêu là đạo.; The way from not having to having but having to suffer, and giving up in order to be happy is called the Way.; Đạo mà người giác ngộ hiểu rõ sự quí báu, mới thật hành được hiệu quả, kêu là đạo quả.; The way that enlightened people understand preciousness, can practice effectively, is called the path and fruition.; Con đường ấy nơi khoảng giữa của tương đối nam nữ, đực cái, âm dương, hai bờ lề kêu là trung đạo, không thiên vị sa ngã bên nào.; That path in the middle of the relative male and female, male and female, yin and yang, the two margins are called the middle path, without bias, falling to either side.
Lòng thương có hai cách, thương mà được yên vui cứu khổ cho nhau; hay là thương mà rối khổ vì nhau, để giết hại lẫn nhau về sau.; Love has two ways, love that is peaceful and happy to save suffering for each other; or love and suffer because of each other, to kill each other later.; Hay là cái thương tâng hót bên ngoài xác thịt giả dối, và cái thương chắc thật vĩnh viễn trong tâm hồn.; Or the love that sings on the outside of the false flesh, and the love that is sure to stay forever in the soul.; Đức Phật khi xưa có dạy rằng: Lòng thương phải có, mà dục vọng thì đừng.; The Buddha once taught that: Love must be there, but lust must not.; Ấy vậy cái thương đây quí báu tốt đẹp biết bao nhiêu.; So how precious and beautiful this love is.
Con thú ác, giết hại tất cả mà còn thương vợ con nó.; Evil beast, killing all but still loving his wife and children.; Kẻ hung bạo sát nhân nhưng không giết được đàn bà.; The violent man kills but does not kill the woman.; Nước mất nhà tan, nhưng nhờ sắc đẹp của người đàn bà mà được khôi phục lại.; The country lost the house melted, but thanks to the beauty of the woman, it was restored.; Đó tức là lòng thương của kẻ ác, thương một người rồi thương lần đến những kẻ khác, mà được có lòng nhân.; That is the compassion of the wicked, loving one person and then loving others, but having mercy.; Hay là mỹ nhân mưu kế của Đức Khổng Tử, để lập thành nhân đạo, cho đám người xưa hung bạo.; Or the beauty of Confucius's scheme, to establish humanity, for the old people to be violent.; Đó là lòng thương tạo nhân đạo của kẻ ác, miễn cho được sống trong lúc hiểm nguy đánh liều sự may rủi khổ sở về sau.; It is the humane compassion of the wicked, so as not to live in danger, risking miserable fortunes later.; Cũng gọi là cái thương của người trẻ nhỏ vậy.; Also called the love of the young.; Thương đây tức là lòng dục vọng, thương ấy giống tựa luỡi đao thương, nó làm cho sống mà chịu đau khổ, nó cứu bây giờ mà hại về sau!; Love is lust, love is like a knife, it makes life but suffers, it saves now but harms later!; Một khi con người đã hiền lành rồi, mà vướng phải sự thương yêu, thì ôi thôi, trở nên dốt nát, ngây cuồng hung bạo trở lại, mà còn chết cả thân tâm, tan hoang cả sự nghiệp, sa địa ngục rất dễ dàng.; Once a person is gentle, but entangled in love, oh well, becoming ignorant, crazy and violent again, but also dead body and mind, ruined career, go to hell very easily easy.; Cho nên gọi cái thương của dục vọng ấy chẳng phải là sự thương yêu nhau mà là giết hại nhau, hay là cái thương giả dối độc ác là cái thương dốt nát bằng xác thịt dâm cuồng của người hạ trí vậy.; Therefore, calling the wound of lust is not the love of each other but killing each other, or the cruel false love is the ignorant flesh of the lustful flesh of the lowly.
Đối với đời, tham sống, thì cái thương ấy cũng còn khá hơn là sự giết nhau, như thế cũng là phải, nhưng họ còn lầm, kìa như loài thú kia giết nhau nào ai can gián giải hòa.; For life, greed for life, that love is better than killing each other, that's also right, but they are still wrong, behold, like animals killing each other, no one can intervene to reconcile.; Mà khi loài đực dữ chết bớt, chỉ còn loài cái ngoan ngoãn hiền từ: thì tự nhiên sẽ yên ổn hòa bình ngay được.; But when the fierce male species dies down, only the docile and gentle female species remains: then nature will be peaceful and peaceful right away.; Nên trái lại, đối với đạo, về sự khổ của người hiền thì tình dục là lửa địa ngục nguy hiểm lắm, nó giết hại cả thân và tâm lận.; So, on the contrary, for the Way, about the suffering of the sage, sex is a very dangerous hellfire, it kills both body and mind.; Đó tức là cái thương yêu tạm, cái thương yêu mới tập, chớ chưa phải là chắc chắn, tốt đẹp hay thiện lành.; That is the temporary love, the new love, not sure, good or good.; Nhưng cũng từ cái thương yêu thấp kém của loại ác thú kia để cho được cái sống trước.; But also from the lowly love of the other beast to get the first life.; Rồi sau mới đến được cái thương xót từ bi của người hiền và chư Phật.; Only then can we come to the compassion of the sages and the Buddhas.; Mà dứt khổ trọn vẹn, ấy là lòng thương có nhỏ mới có lớn, và bởi có được sống mà khổ, mới có tìm vui thêm về sau.; But to end suffering completely, it is love that is small to have great, and because it is suffering through life, only to find more joy in the future.; Vậy ta nên nhớ rằng: ; So we should remember that: "Thương một người là tập lần thương tất cả!; Loving one person is learning to love all!"; Để sống với tất cả không còn tai nạn, chớ không phải chỉ thương yêu riêng mãi một người mà chịu mang khốn khổ.; To live with all without accidents, not just love one person forever but bear suffering.; Lòng thương phải trong sạch, cao viễn, hơn ác thú hung hăng, thương là phải cứu khổ cho nhau, thương mà không ích kỷ.; Love must be pure, noble, more than aggressive beasts, love is to save each other's suffering, love without being selfish.; Lòng thương ấy tức là đạo chánh đẳng chánh giác công bình, thương khắp cả muôn loài vạn vật.; That love is the righteous path, righteous enlightenment, justice, compassion for all living things.; Để cho ta được học lòng thương ấy, tức là đạo ân nghĩa của chúng sanh, tức là sợi dây: huyết quản của cái ta.; In order for us to learn that compassion, that is, the way of kindness of sentient beings, that is, the rope: the bloodline of the self.; Là thân hình võ trụ chúng sanh chung, cũng gọi là linh hồn, sự sống của muôn loài.; Is the universal body of sentient beings, also called the soul, the life of all beings.; Hay là sợi dây kết chặt thuyền bè giữa biển, ràng trói các cây to để chống chỏi nạn bão to gió lớn.; Or a rope that binds boats in the middle of the sea, binds big trees to fight against storms and strong winds.; Lòng thương từ bi cũng như vách đá sau lưng, của người đi tới, cũng như dây xích dắt kẻ lạc đàng v.v...; Compassion and compassion are like the cliff behind, of those who come, like chains leading the lost, etc.
Có lòng thương từ bi rộng lớn thì mới đến được cái sống, cái yên vui trọn đủ được.; Only with great compassion and love can life and peace be fully satisfied.; Chớ sống mà khổ thì cũng không ai muốn sống cả.; Do not live but suffer, no one wants to live.; Vì cái khổ tức là một sự ép ngặt, thiếu thốn khó chịu hơn là cái chết.; Because suffering is a straitjacket, deprivation is more unpleasant than death.