Đề tài: giảng luận số 29 (hai mươi chín)
Topic: lecture number 29 (twenty-nine)
Thế giới quan: ĂN VÀ SỐNG
Worldview: EAT AND LIVE
(Theo phiên bản, xuất bản năm 1993.; By version, published in 1993.)
Hiệu chỉnh và dịch sang Anh ngữ, học trò nầy - LÊ ĐỨC HUYẾN: tự học tiếng Anh.; Edited and translated into English, this student - LE DUC HUYEN: self-study English. (Trang 441; Page 455)
Mất đi một miếng, lộn "gan": lên đầu?
The morsel is a shabby piece, Lost a piece, flipped "liver": to the top?
Liên quan thế giới toàn cầu,
Một chuỗi cung ứng, ngõ hầu: nuôi thân!
Concerning the global world,; A supply chain, in order to: feed yourself! ☑
Trong đời ai cũng phải ăn đặng sống.; Everyone has to eat in order to live.; Nhưng bởi có cái sống trước, mới có sự ăn sau!; But because there is life first, there is food later!; Vậy thì, nếu bạn muốn sống là chớ sát sanh, nếu bạn muốn ăn thì không nên trộm cắp.; So, if you want to live, don't kill, if you want to eat, don't steal. ☑ ☑
Xưa kia, có một vị quan văn hiền đức, bị kẻ nịnh âm mưu hãm hại, khiến nên lịnh vua lại sai Ngài cầm binh đi ra dẹp giặc Hung Nô.; Once upon a time, there was a virtuous mandarin, who was plotted to harm by a flatterer, so the king ordered him to send his army to defeat the Xiongnu.; Ngài không thể gì, mà tâu-xin điều chi được.; He can't do anything, but ask for anything.; ☑
Khi đem binh ra đến nơi, đóng trại xong!; When the troops arrive, camp is over!; Ngài truyền lịnh treo cờ, rải giấy khắp nơi như vầy: “Phải ăn và sống, là đừng sát sanh và trộm cắp”.; He commanded to hang the flag, spread the paper everywhere like this: "Eat and live, don't kill and steal".; Câu nói ấy nghĩa là: Ai cũng phải sống đầy đủ hết, mà muốn sống là phải nhờ có sự ăn.; That saying means: Everyone must live fully, but to live is to reply on food.; Vậy nên ăn và sống là hai vấn đề rất liên quan: cần thiết.; So eating and living are two very related issues: necessary.; Hai pháp ấy có ra là do sự: không trộm cắp, không sát sanh, trước hết của người cư gia hữu lậu.; These two dharmas come about because of: not stealing, not killing, first of all, of people who live in illegal possessions. ☑
Ngài dạy rằng “Nhơn loại phải biết trọng nghĩa khinh tài."; He taught that "Humanity must know how to respect merit and despise talent."; Người đừng vì miếng ăn, mà liều mạng.; People should not risk their lives for food.; Kìa như một bà mẹ, sanh ra một đứa con, cái sống có trước rồi sau đó mới nói đến sự lo ăn.; Behold, a mother, giving birth to a child, first comes to life and then comes to eat.; Đành rằng: nếu có ăn mới sống, nếu không ăn là chết, con vật còn muốn sống, khi đã có cái sống, huống chi người ta.; Granted: if you eat, you will live, if you don't eat, you will die, animals still want to live, when there is life, let alone people.; Nhưng chúng ta cũng nên biết thêm rằng no quá là cũng phải chết.; But we should also know that if you are too full, you will also die.; Nếu con người, vì tham ăn mà phải chết, và hại nhau, thì có ăn được món chi nữa đâu?; If people, because of greed, die and harm each other, what else can they eat?; Như thế, thì sự ăn chốc lát chẳng no ngon bằng sự bền dài.; Thus, a short-term meal is not as satisfying as a long-term meal.; Người mà biết sống, biết ăn để sống: hay là nếu biết sống có ăn, thì kẻ ấy há lại vì miếng ăn, mà phải chết hết với nhau sao?; A man who knows how to live, and who knows how to eat to live: or if he knows how to live and eat, will he die together for the sake of food?; Vả lại, chúng ta ăn là để sống, chớ phải nào sống để ăn, vì miếng ăn là để chết, tìm chết.; Besides, we eat to live, not live to eat, because food is to die, to seek death. Như vậy là người ta nên phải biết "tôn trọng tình nghĩa mà khinh tiền tài, vật chất"!; Thus, one should know "respect for gratitude, but contempt for money and material things"!; Người ta đừng coi tài chánh quá trọng, và khinh mạng hơn rơm.; People should not take finance too seriously, and despise life more than straw.; Chúng ta nên phải biết rằng mạng người quý báu, cái sống khó tìm, khi chết đi đâu còn sống lại.; We should know that human life is precious, life is hard to find, when we die, we will come back to life.; Chớ còn của cải trước sau mau chậm, có ngày ta kiếm được.; Don't have any wealth, sooner or later, one day we will earn it.; Vậy thì nếu chúng ta muốn sống là phải làm cho mọi người được sống.; Then if we want to live, we must make people live.; Ta muốn ăn, là phải giúp cho mọi người có ăn, nếu khi ta có thể tiếp sức cho họ, mà nhứt là đừng phá tán người, để xúi người hãm hại lại mình bằng cách vô lý.; We want to eat, and we have to help people eat if we can give them strength, but especially not to destroy people, to induce people to harm us in an unreasonable way. ☑
Trước hết, ông quan ấy giác ngộ cho quân binh, bằng sự nhắc tích đến một ông quan kia ngày xưa.; First of all, that Mandarin enlightened the soldiers, by referring to an old Mandarin in the past. ☑
Thuở xưa, có một ông vua nước lớn, được người ta cống sứ cho 18 cái lục bình quí rất to.; Once upon a time, there was a king of a great country, who was tributed to 18 very large precious hyacinths.; Một hôm, có một thái giám vô ý, lỡ tay trong lúc lau chùi, làm rớt bể mất một cái.; One day, a eunuch accidentally, accidentally while cleaning, dropped one.; Lịnh vua quá giận, truyền bắt đem đi xử trảm.; The king was so angry that he ordered him to be beheaded.; Khi ấy, có một vị quan to, bước ra quì xuống xin tha tội cho người thái giám.; At that time, a great Mandarin came out and knelt down to ask forgiveness for the eunuch.; Mà tâu với vua rằng kẻ hạ thần đây có thể hàn dính cái lục bình bể ấy lại y như xưa, cho đến không còn dấu vết nứt răn chi được.; But told the king that this subordinate can mend the broken water hyacinth like before, until there are no cracks left.; Vua bèn ưng chịu, và đã cho người dắt ông đến cái tủ đựng lục bình.; The king agreed and sent him to the hyacinth cabinet.; Ông ấy liền xô cái tủ ngã xuống, để vỡ tan cả 17 cái kia: còn lại!; He immediately pushed the cabinet down, breaking all 17 of them: the rest!; Mà đi đến tâu với vua rằng, “Từ khi chưa có những chiếc lục bình ấy, thì tâm nhà vua rất trọn lành, tròn trịa, tốt đẹp, quí báu biết bao nhiêu.; But went to the king and said, "Since those hyacinths have not existed, the king's mind has been so perfect, so perfect, so beautiful, so precious.; Thế mà, không dè chỉ vì một cái lục bình bể, mà nhà vua lại thất đức, mê tâm, mà giết hết một mạng người.; However, not only because of a broken hyacinth, but the king was unvirtuous, lost his mind, and killed a human life.; Để phải mất lòng thiên hạ, tánh ác nêu gương, thì sự hư hại lớn lao ấy, sau này biết sẽ xảy ra bao nhiêu việc thảm họa?; In order to lose people's hearts and set an example of evil, then that great damage, how many catastrophic things will happen later?; Hôm nay, nếu tôi còn để 17 cái lục bình này nữa, thì tôi sẽ chết vì chúng nó, mà còn phải chết thêm 17 mạng người vô tội như kia nữa vậy!; Today, if I leave these 17 water hyacinths, I will die for them, but also have to die 17 more innocent lives like that!; Vậy nên tôi muốn xin liều chết một mình để cứu mạng cho 17 người sau này.; So I want to ask to die alone to save the lives of 17 people in the future.; Và việc làm nầy là để tránh sự hại cho tâm của nhà vua cùng việc mất lòng thiên hạ.; And this was done to avoid harming the king's mind and displeasing people.; Có như thế, nhà vua sẽ khỏi mang tiếng là không sanh ra người được, mà sao lại nỡ giết hại người, và khinh mạng người rẻ hơn đồ vật?; With that, the king will not be known as not being able to give birth to people, but why would he kill people, and despise people's lives as cheaper than things? ☑
Khi đó, nhà vua bèn tỉnh ngộ hối quá, lấy tâm mình tha chết cho cả hai, mà lại trọng thưởng vị quan kia thêm nữa.; At that time, the king came to his senses and repented, pardoned both of them with his heart, and honored the other mandarin even more.; Và từ ấy về sau, nhà vua hằng lo trau tâm gìn đức, trở nên một ông vua nhân từ và đức hạnh, thiên hạ khắp nơi thảy đều tùng phục”.; And from that time on, the king constantly cultivated his mind to preserve virtue, becoming a benevolent and virtuous king, and people everywhere obeyed." ☑
Ông quan văn ấy thường giảng giải cho quân binh nghe như vậy, nên không còn ai muốn ham đánh giặc, giết chết nhau nữa.; That Mandarin was often explained to the soldiers like that, so no one wanted to fight the enemy and kill each other anymore. ☑
Ông truyền đem phân nửa số của cải tiền lương giúp đỡ, sự đói rách, nóng lạnh, bịnh đau cho dân chúng.; He ordered to bring half of the wealth, wages, help, hunger, heat, cold, and sickness to the people.; Ông dẹp bỏ dần dần hết khí giới, và ông cất lập nhà thương, nhà dưỡng lão, nhà mồ côi, trường học, nhà bảo sanh, và nhà chẩn tế, để giúp đỡ cho dân chúng.; He gradually disarmed, and he established hospitals, nursing homes, orphanages, schools, maternity homes, and medical clinics, to help the people.; Giúp vốn cho kẻ làm ăn, nhứt thiết cái chi chi, ông đều bố thí ra, mà không cần thâu vào, vô vụ lợi.; Help capital for business people, necessarily anything, he is alms out, without needing to collect, for no profit.; Ông dạy quân lính phải biết tự lo làm ăn.; He taught the soldiers to take care of themselves.; Và dư ra, là nên bố thí, để cho sự sống và thức ăn của hai bên không chênh lệch nhau, thì mới được yên vui, cho cả thảy được.; And in addition, it is advisable to give alms, so that the life and food of the two sides do not differ from each other, then they can be peaceful and happy, for all.; Ông lại bày cho họ sự cưới gã lẫn nhau, để cho hai sắc dân hòa hợp.; He again arranged for them to marry each other, so that the two ethnicities would be in harmony.; Mà tạo nảy kết quả của một khối thương yêu mật thiết, vật chất lẫn tinh thần, là một sắc dân thứ ba mới lạ.; Which creates the result of an intimate mass of love, material and spiritual, is a new third ethnic group.; Ông cho đó là sự đúng Chơn lý, tức là lẽ chung, không riêng tư, chia rẽ, phân biệt.; He considers it to be the right Truth, that is, common sense, not private, divisive, or discriminatory.; Ông lại tôn thờ cả hai chủ nghĩa tông giáo của hai bên, ông bày cất ra cho nhiều chùa, nhà thờ, nhà giảng, cho khắp nơi dân mọi đến ở.; He worshiped both religious ideologies of the two sides, he set them up for many temples, churches, preachers, and everywhere people came to live.; Ông thương dân mọi cũng như ông, ông dạy quân binh phải có bổn phận, như kẻ đàn anh hy sinh giúp đỡ cho đàn em út.; He loved the barbarians just like him, he taught the soldiers to be responsible, like the elder sacrificed to help the youngest junior.; Ai ai muốn tu theo đạo giáo của bên nào cũng được.; Anyone who wants to follow any religion can do it.; Ai muốn bảo giữ đạo của mình tự ý, và chẳng ai được chỉ trích lẫn nhau, mà tốt hơn là mỗi người hãy rán học thêm, những giáo lý của nhau.; Whoever wants to keep his religion is free to do so, and no one can criticize each other, but it is better for each of us to try to learn more, about each other's teachings. ☑
Cũng nhờ thế, mà dân chúng khắp nơi kéo rủ nhau đến ở trong miếng đất của ông, theo với ông, chịu phục làm dân.; Because of that, people from all over the world pulled together to live in his land, follow him, and submit to be the people.; Họ bỏ cả gia đình xã hội cha mẹ, vua, quan của họ.; They abandoned their entire social family, their parents, kings, and mandarins.; Họ thân mến ông, là bởi ông không tham lam vụ lợi, ông rất ưa thích cái nghèo, đủ ăn để sống, và ra sức giúp đỡ người người.; They love him because he is not greedy for self-interest, he is very fond of poverty, has enough to eat to live on, and tries to help people.; Ông biết đến chỗ cần thiếu của người ta, nên gần ông, là ai ai cũng như no lòng mát dạ.; He knows the need of people, so near him, everyone is full of cool hearts.; Ông lại học tu theo Pháp Phật, ông biết kính đạo giáo của người, và ông thường đem đạo lý chỉ giải cho mọi người.; He studied Buddhism again, he knew how to respect people's religion, and he often explained the teachings to people.; Vì thế, mà ai ai thảy đều kính phục những việc làm, lời nói đúng đắn của ông hết.; Therefore, everyone respects his right actions and words.; Ông rất quí trọng sự bình đẳng.; He values equality very much.; Ông không cho ai kêu gọi ông là quan.; He did not let anyone call him a mandarin.; Ông khuyến khích mọi người, và nâng cao gương đức hạnh, mộ tu, ham học.; He encouraged people and raised the example of virtue, monasticism, and eagerness to learn.; Bởi đó, mà các quan, vua của dân mọi, lại cũng đến lui thân mật với ông.; Because of that, the officials, the king of the barbarians, also came and went back and forth with him.; Và ông hằng tiếp rước họ tại chùa, nhà thờ, và nhà giảng của họ, để bàn luận đạo lý, mà không hề nhắc tới chiến tranh chi cả.; And he would always receive them at their temples, churches, and preachers, to discuss morality, without mentioning war at all.; Thế nên chẳng bao lâu, xứ mọi ấy thảy theo ông, theo bằng đại đức của ông.; So soon all those lands followed him, according to his great virtue.; Ông là thủy tổ của một giống dân màu da mới.; He was the ancestor of a new race of people of color. Người ta tôn thờ ông như một vị giáo chủ, như trời, hơn vua: vì bởi ông đức lớn, trong sạch hơn hết!; People worship him as a cardinal, like heaven, more than a king: because he is the most virtuous and purest of all!; Ông không có vợ con, nhưng ông biết quý trọng miếng ăn, sanh mạng của người, của loài vật.; He has no wife and children, but he knows how to value food, the lives of people and animals.; Ông không sát sanh, trộm cắp, dâm dục, không nói dối, khoe khoang, đâm thọc, rủa chửi, không uống rượu, ông không ngồi ghế cao, nằm giường rộng, chiếu lớn, xinh đẹp, như vua.; He did not kill, steal, lust, lie, boast, stab, curse, or drink alcohol, he did not sit on high chairs, lie on wide beds, large mats, beautiful, like a king.; Ông không nghe xem hát múa đờn kèn, hay chỗ đông vui yến tiệc như quan; không chưng diện trang điểm áo quần như giàu sang.; He did not listen to singing, dancing, trumpets, or crowded places like mandarins; do not wear makeup and clothes like rich.; Ông ngày ăn chay một ngọ trưa, và không rớ đến bạc tiền của quý; ông lại có giữ đủ oai nghi của hạnh kiểm, trang nghiêm, và khắc kỷ.; He fasted for one noon a day, and did not touch his precious money; yet he holds all the majesty of conduct, dignity, and stoicism. ☑
Ông thật là một người tốt đẹp, lịch thiệp đủ cách về tinh thần.; He was such a nice man, polite in every way in spirit.; Cho nên, ai ai thảy đều sùng tôn và bái trọng ông.; Therefore, everyone worships and respects him.; Như thế tức là ông đã thành công!; That means he succeeded!; Ông thành công trong chỗ chết, ông thành công làm cho tất cả ta và người, ăn và sống phải như nhau, bằng nhau, biết sống để ăn, biết ăn để sống.; He succeeded in death, he succeeded in making all of us and people, eating and living the same, equal, knowing how to live to eat, knowing how to eat to live. ☑
Sau khi ông thành công chỗ đó xong, ông lại đi đến những nơi loạn lạc, và rối khổ khác, để tế độ họ, cũng y như vậy.; After he succeeded there, he went again to other places of turmoil and trouble, to save them, in the same way.; Trọn đời của ông, ông tạo lập ra không biết bao nhiêu Xứ Thiên Đường cho nhơn loại, nơi những chỗ có chiến tranh.; During his lifetime, he created countless Paradise lands for mankind, where there was war.; Ông là võ trụ tạo hóa sanh ra miếng ăn và sống, cho những chúng sanh tai nạn.; He is the universe that created the birth of food and life, for sentient beings with accidents. ☑
Về sau nhà vua hay biết được sự thành công đạo đức của ông, bấy giờ rất mến trọng ông, cho triệu ông về phong thưởng chức quyền to, nhưng ông không chịu nhận.; Later the king learned of his moral success, at that time greatly respected him, summoned him to award him a great position, but he refused to accept it.; Nhà vua phong tước vương cho ông và cho luôn cai quản những dân đất ấy, ông cũng không chịu lãnh.; The king gave him the title of king and let him always rule over those lands, but he also refused to accept it.; Vì ông chỉ muốn thong thả rảnh rang, giúp sự chỉ bảo cho người, chớ không mong danh lợi.; Because he just wanted to be leisurely, to help teach people, not to expect fame and profit.; Chính ông cũng như một người tu; ông là một người tu xứng đáng; ông cũng như một vị vua trời, một vị bồ tát, để cho thiên hạ hưởng nhờ nương dựa.; He himself was like a cultivator; he is a worthy cultivator; he is like a king of heaven, a bodhisattva, for the world to enjoy and rely on. ☑
Ông là một đấng cứu thế!; He is a savior!; Ông dạy đạo lo đời, ông là mạng sống, miếng ăn của loài người, và chỉ có ông mới là một người biết bỏ khí giới chiến tranh.; He taught religion to take care of life, he was the life and food of mankind, and only he was a man who knew how to give up war weapons.; Ông không dùng đến khí giới chiến tranh ở trong đời, do đó mà ông đặng chỗ hơn người.; He did not use the weapons of war in his life, so he gained a place in the world.; Ông hơn người là bởi ông biết trọng giáo lý, chủ nghĩa, lòng tự trọng, chỗ khát khao của người người.; He is superior to others because he respects people's doctrine, ideology, self-esteem, and desires.; Ông hơn người ở chỗ giải quyết xong sự khó nhứt của loài người: là “ăn và sống”, một cách rành rẽ.; He is superior to others in that he has solved the most difficult human problem: "eating and living", clearly.; Người ta mà tôn trọng, là bởi độ lượng cao lớn rộng rãi của ông; vì ông cho rằng ai cũng là phải hết!; People respect him because of his great generosity; because he thinks everyone is right!; Giáo lý, chủ nghĩa nào, cũng là phải cho nhơn duyên trình độ mỗi lúc, mà kẻ kia là chưa giống theo kẻ nọ trong ngày hôm nay được.; Any doctrine, ideology, is to give predestined conditions every time, but the other is not the same as the other today.; Như thế tức là ông không có tranh đấu, ích kỷ, tư vị, cá nhân, chia rẽ.; That means he is free from strife, selfishness, selfishness, individuality, division.; Ông biết dùng người, biết dùng tất cả, chẳng bỏ sót ai ai, với đức tánh nhân từ đạo đức của ông.; He knows how to use people, knows how to use all, does not miss anyone, with his benevolent and moral virtue.; 
Ông mà được giải thoát trong sạch, là bởi ông biết tôn thờ nghĩa vụ lên trên, mà giải thoát trong sạch vợ con, chỗ ở, món ăn, sự mặc.; He was liberated cleanly, because he knew how to worship the obligation above, but cleanly liberated his wife and children, shelter, food, and clothing.; Ông mà được tinh tấn là nhờ chỗ không nghĩ đến bịnh hoạn của xác thân mình; bởi ông cố gắng lo cho người ta, nên ai ai cũng hết lòng lo cho ông trả lại.; He is diligent by not thinking about the sickness of his body; because he tried to take care of people, everyone took care of him wholeheartedly.; Ông mà được sống dai, không phải chết, và nên đạo được, là bởi nhờ ông biết đem tài hộ đạo.; He was able to live long, not to die, and to become the Way, because he knew how to bring his talents to protect the Way.; Ông đem phân nửa của cải ra bố thí, giúp đỡ cho người được ấm no, đặng sau này dạy dỗ cho họ tấn hóa thêm.; He gave half of his wealth to alms, helping people to be well-fed, so that later he could teach them to grow up. ☑
Cũng vì tấm lòng từ bi thương xót của ông, và sự thật tâm của ông, mà tất cả đều xem ông như một ông cha hiền cao quý.; Also because of his compassion and compassion, and his sincerity, all considered him as a noble and gentle father.; Người ta, trẻ nhỏ, kẻ ác, không ai tranh cạnh ông, là bởi việc làm của ông là hy sinh khổ nhọc, không màng danh lợi.; People, children, wicked people, no one competes with him, because his work is to sacrifice hard work, not interested in fame and gain.; Vì thế mà ông được yên vui lắm, tự chủ lắm!; That's why he was very happy, very self-sufficient!; Ông ấy làm cũng yên vui, mà nghỉ cũng yên vui, nói cũng yên vui, mà nín cũng yên vui, lo nghĩ, hay không lo nghĩ, thảy đều yên vui cả!; He works peacefully, rests peacefully, talks is also happy, silence is also happy, worrying, or not worrying, all is peaceful!; Đời của ông tức là đời yên vui, cõi đời là cõi yên vui đối với ông.; His life is a happy life, the world is a happy place for him.; Chính ông là bậc giác ngộ, đúng chơn lý tiến hóa, nên hay và ích lợi lắm.; It is he who is enlightened, true to the evolutionary truth, so it is very interesting and useful.; Ông là bậc đi trên, trước kiểu mẫu, xứng đáng cho những kẻ đàng sau noi theo.; He is the step above, before the model, worthy for those behind to follow.; Người ta nói rằng ông không phải chết vì tay kẻ mọi kia, là bởi ông không tham lam tiếc giữ của cải vô ích.; It is said that he did not have to die at the hands of other barbarians, because he was not greedy to keep his possessions in vain.; Ông biết đem của cải dùng trúng cách hạp thời.; He knows how to use his wealth in a timely manner.; Cũng như ông muốn được yên thân, là ông đem tiền phân nửa ra mướn dân chúng làm tôi tớ, giữ nhà cho ông.; Just as he wanted to be left alone, he took half of the money to hire people to be servants and keep the house for him. ☑
Ông cho rằng “Ăn và sống là phải bằng nhau!”.; He said that "Eating and living must be equal!".; Ông cũng như một cậu công tử bé con, ở trong một lầu đài sang cả.; He was like a little boy, living in a luxurious castle.; Còn đám dân mọi rợ xung quanh, là những gia đình to lớn đông nhiều, mà lại đói khát nghèo nàn, thì hỏi thử, ai mà lại không phải là giặc nghịch đối với ông, vì họ đói quá.; As for the barbarians around, who are large and numerous families, but starving and poor, then ask him, who is not an enemy to him, because they are so hungry.; Và ông tự hỏi thử, có phải cậu bé ấy, lại vì ỷ của, bủn xỉn, mà đem sức lực đánh dẹp người ta nổi không?; And he wondered, did that boy, because of his selfishness and miserliness, use his strength to defeat people?; Với cả trăm ngàn đám giặc, vì ai cũng là giặc, bởi tham và thiếu.; With hundreds of thousands of enemies, because everyone is an enemy, because of greed and lack.; Nào chúng ta có ai lại dám nói rằng, là cậu bé ấy phải ỷ sức ỷ tài, mà không phải là giác ngộ đến đạo đức?; Who do we dare say that the boy must rely on his talent, but not his moral enlightenment? ☑
Cũng như kia một kẻ ăn mày đói khát, đi xin ăn nơi trước cửa, có phải cậu bé kia, lại nạt nộ, chửi rủa, đuổi đi và đánh đập họ không?; Just like that a hungry beggar, begging in front of the door, did the other boy scold them, curse them, chase them away, and beat them?; Có phải chúng ta lại nói quát nạt rằng: đồ chết đói, phải đi đi hay không?; Are we shouting and saying: starving, must go or not?; Có phải là ta cư xử vậy, mà họ đi không?; Is it how we behave, and they go?;
__ Chắc hẳn là không! Mà họ còn làm dữ gây thiệt hại cho ta thêm nữa là khác!
__ Definitely not! But they also do evil and cause damage to us even more!
Vậy sao chúng ta chẳng biết đem cho họ một tô cơm, để cho họ được no rồi họ tự đi, có chẳng là yên vui cho tất cả?; So why don't we give them a bowl of rice, let them be full, and then they go on their own, won't it be peaceful for all?; Hay là chúng ta nhịn phân nửa chén cơm nơi miệng của chúng ta mà giúp cho họ gọi là ăn và sống là phải bằng nhau đúng phép, như thế có phải quý hơn?; Or do we keep half a cup of rice in our mouths and help them call that eating and living are equal rightly, isn't that more precious?; Tham lam để chết bậy, với không tham lam để sống nên, hỏi vậy, chúng ta tự thử muốn cái nào?; Greed to die, with no greed to live, so, ask yourself, which do we want? ☑
Nào ai chúng ta có phen đã tự hỏi lấy mình như vầy: Khi mới sanh ra, nào ta có đem theo món chi gọi là của cải, mà sao hôm nay chúng ta lại cố chấp là của ta!; Who of us has ever asked ourselves like this: When we were born, we didn't bring anything called wealth, but today we insist on being ours!; Hỏi vậy ta có biết rằng: Chúng ta đang vay của ai đây hay chăng?; So do we know that: Who are we borrowing from here?; Mà lại muốn ham nhiều ít?; But want to crave more or less?; Và khi chết đi, ta được đem theo món gì cho tâm hồn!; And when we die, what do we take with us for the soul!; Vậy sao hôm nay chúng ta lại ích kỷ, bủn xỉn, mà đành bỏ những kẻ xung quanh như nhau?; So why are we selfish and stingy today, but have to leave the people around the same?; Giả như chúng ta có lần gặp một đứa bé, bẻ một trái bắp của người trồng tỉa.; Suppose we once met a child, breaking a grower's corn.; Người ấy la lớn lên rằng: "Đứa nhỏ kia, sao người lại hái trái bắp của ta trồng?"; He shouted loudly: "Child, why did you pick the corn that I planted?"; Nếu như đứa nhỏ ấy lại trả lời rằng: “Còn ông, ai lại cho phép ông đào đất, múc nước, cuốc cỏ, đốn cây, giết thú? Ông có hỏi xin gì võ trụ tạo hóa?”.; If the child replied, "And you, who allows you to dig the ground, draw water, hoe, cut trees, kill animals? What do you ask for the creation of the universe?"; Và có ai trả lời rằng: Ừ, ưng chịu cho ông làm ngang ấy không?; And someone replied: Yes, do you agree to let him do the same?; Ví như cỏ, cây, đất, nước không có tiếng nói trả lời!; For example, grass, trees, soil, and water have no answer!; Còn con thú vật, nó đã giãy dụa, phản đối, kêu la, nguyền rủa, mà sao lại người ta đang tay giết nó, đó là lẽ biết có sự xin và cho ư?; As for the animal, it struggled, protested, cried, cursed, but why are people killing it, is that knowing that there is a request and a give?; Như thế chúng ta thử tưởng xem, người trồng tỉa nọ sẽ trả lời ra sao?; So let's imagine, how will that grower respond?; Chắc là không trả lời ra sao được hết!; Surely there is no way to answer!; Vì ai cũng tham ngang cả, và ở trong đời là ai ai cũng giành cướp của nhau, giựt chuyền tay lẫn nhau.; Because everyone is equally greedy, and in life, everyone is stealing from each other, snatching each other's hands.; Cái tham lấy của tham, trộm cắp của người trộm cắp, mạnh được: yếu thì thua, lớn hiếp đáp nhỏ, nếu đời đã như thế thì còn có gì là lẽ phải, sống và ăn được; Greed takes greed, steals from thieves, strong: the weak will lose, the big bullies the small, if that's the way life is, what is right, living and eating.; Thế mới biết rằng: "Không có lẽ phải: nơi sự vật, vật chất, xác thân, ở nơi sự dốt nát, trẻ nhỏ, cái ác, cái ăn đặng."; Then I know that: "It is not right: in things, in matter, in the body, in ignorance, in children, in evil, in food."; Như vậy, thì ta đi chấp trách những trẻ nhỏ mà làm chi?; So, why do we go to blame the little children?; Tại sao chúng ta chẳng thương xót nó, giúp đỡ nó, và dạy bảo cho nó, để tỏ ra rằng, ta là người đã biết, đã có cái biết, có biết phân biệt, ta có trí giác ngộ biết độ lượng hơn nó?; Why don't we have pity on it, help it, and teach it, to show that we are the one who knows, has the knowing, knows the discrimination, have the enlightened mind, and the more generous than it?; Ta biết đến công lý, là tự biết đến lẽ bất công của ta mà tha thứ giúp đỡ cho sự bất công của kẻ khác, đối với ta.; We know justice, which is knowing our own injustice and forgiving and helping others' injustice towards us.; Tại sao chúng ta quá dốt nát, đi chê bai (chỉ trích), đả đảo những kẻ khác, mà chẳng chịu xét thấy lỗi của mình, để đặng chữa sửa cho mau tấn tới?; Why are we so ignorant, going to criticize (criticism), slander others, but do not consider our own mistakes, in order to correct and progress quickly?; Tại sao:; Why: ☑
___ Chân mình những lấm: mê mê,
Lại cầm bó đuốc, mà rê chân người!
_______*&*_______
