Đề tài: giảng luận số 51 (năm mươi mốt)
Subject: lecture number 51 (fifty-one)
Thờ Phượng; Worship
Tác giả: MINH ĐĂNG QUANG
Author: MINH DANG QUANG
&&
Theo phiên bản, xuất bản năm 1993; By version, published in 1993
Hiệu chỉnh và dịch sang Anh ngữ, học trò nầy: tự học tiếng Anh-LÊ ĐỨC HUYẾN; Editing and translating into English, this student: self-study English-LE DUC HUYEN; (Trang 763; Page 778)
Kệ-tụng: Viết bài Chánh niệm!
Verses: Write Mindfulness articles!
Buông bỏ vọng-chấp rằng: quên!
Chẳng cần luận giải: hư, nên, là gì?
Let go of hope attachment that: forget!
No need to explain: what is bad, so, what?
Nhị nguyên tiến hóa đường đi,
Từ vô đến hữu, vậy thì: tiến lên!
The evolutionary duality of the path,
From nothingness to being, then: forward!
*&*
Gương đạo hạnh Thầy, bậc bề trên,
Ta kẻ dưới, phải nên: tôn thờ!
Virtuous examples of teachers, superiors,
I the underdog should be worshiped!
Thân là Chánh-Giác mà nhờ,
Bồ đề Chánh niệm, thành thơ: viết bài.
The body is Right Enlightenment that thanks to,
Mindfulness Bodhi, into poetry: writing articles.
Cư sĩ TÂM-ĐĂNG, ngày 27-3-2023; Layman TAM-DANG, March 27, 2023
Các Ngài cho rằng: chỉ có một pháp tu, để đắc quả thánh trong sạch: A La Hán thôi, pháp ấy là: dứt lòng kiêu mạn.; They think that: there is only one method of cultivation to attain the pure and holy fruit: Arahant only, that is: stop being arrogant.; Mà cái pháp ấy có ra, là do sự biết quý trọng một cái pháp để tự lập đi lập lại mãi, không cho nhàm chán là sẽ được sự trong sạch hoàn toàn, giải thoát hoàn toàn.; But that dharma comes about, it's because of knowing how to cherish a dharma to 'self-repeated' over and over again, not letting it get boring, that's going to be 'completely pure' and completely liberated.; Câu ấy thật rất đúng!; That sentence is very true! [765-766] ☑✒✖; c. Câu đơn là gì?; What is a single sentence?; See more at => Link: Mệnh đề độc lập ; Independent clause; From: [RTTa.]
Như người ta nhận thấy ra rằng: Phật và Tăng là bậc giải thoát xuất gia thanh tịnh, không thể nào ở trong nhà thế một ngày hay đêm.; As people realize that: Buddha and Sangha are liberated and pure monastics, unable to stay at home for a day or night.; Bởi tâm của các Ngài đã quen sự yên lặng trầm mặc.; Because their minds are used to silence.; Các Ngài chẳng còn thấy nghe việc đời, tâm ấy như đã khắc kỵ tương đối với cõi đời.; They no longer see and hear worldly affairs, their minds seem to be incompatible with the world.; Các Ngài đã xuất gia rồi, thì đâu còn nhập gia luân hồi trở lại.; They have already ordained, then they will not join samsara again.; Vả lại, cũng không ai cư sĩ mà dám ép buộc cầm mời các Ngài, để đặng phá hại đạo Phật.; Besides, no one lay people dare to force them to invite them, in order to damage Buddhism.; Đành rằng, khi xưa, cũng có lắm kẻ cư gia, vì sự mến mộ Tăng hoặc Ni thái quá.; Granted, in the past, there were also many lay people, because of their excessive admiration for monks or nuns.; Lắm kẻ muốn rước thỉnh Tăng hay Ni vào ở luôn trong nhà của mình.; Many people want to invite monks or nuns to stay in their homes.; Kẻ ấy tính ngăn ra một căn nhà để làm phòng cho các Tăng hoặc Ni ở đó với cư gia.; He planned to separate a house to make room for the monks or nuns there with the household.; Khác nào là sự cầm tù nhốt trói các Ngài lại, để đặng làm tội phạt khổ các Ngài không cho tu và học.;It's like being imprisoned, tying them up, to punish them for their sins and not allow them to practice and study.; Những kẻ ấy cũng là vọng tâm lành thái quá, mà không hay sự tội lỗi về sau.; Those people are also deceiving the mind too good, without knowing the guilt later.; Muốn được riêng ích kỷ cho phần mình, hoặc mình sẽ được phước cúng dường riêng.; Want to be selfish for our own part, or we will be blessed with private offerings.; Không cho muốn cho Tăng hoặc Ni đi khất thực!; Do not allow monks or nuns to beg for food!; Chia phước chung cho tất cả hay cũng là một mình muốn cho Tăng Ni ở chung gần khít một bên.; Share the blessings in common with all or also alone want for monks and nuns to stay close to one side.; Để nhắc nhở tâm mình mỗi ngày, cùng dạy học tu cho một mình mình.; To remind your mind every day, teach and practice cultivation for yourself.
Những lúc ấy, chư sư thường dạy bảo cho rằng: Vẫn hay tấm lòng mộ đạo mến tu được đến thế, là rất ít có, tốt đẹp quí báu lắm nhưng mà cái chi thái quá là sẽ có sự bất cập rất gần.; At that time, the monks often taught that: It's still good to have such a pious heart, it's rare, it's beautiful and precious, but if it's too much, there will be problems very close.; Hễ ăn no...!; Là cái chi cũng nhàm chán chẳng còn biết ngon.; When you eat full...!; It's also boring and doesn't know how delicious it is.; Các Ngài bảo rằng: Phật Tăng vốn không khi nào ở trong chỗ thế gian.; They said that the Buddha Sangha was never in the world. Kìa, chư Phật và Tăng sống chết trọn đời đều ở nơi vườn rừng thanh vắng.; Behold, all the Buddhas and the Sangha live and die for all their lives in a secluded forest garden.; Các Ngài không còn quyến luyến thiên vị riêng ai.; They are no longer attached to personal favoritism.; Các Ngài bảo giữ trí huệ, thần thông, đức hạnh, là phải ở nơi chỗ vắng êm cảnh tịnh.; They say to keep wisdom, supernormal powers, and virtues, is to stay in a quiet place.; Thế nên giới luật của các Ngài là phải tách phân với cư sĩ thế-tục.; So their precepts are to separate from the lay-laymen.; Các Ngài càng tu lâu, là giới luật càng tăng thêm nhiều, thì sự giải thoát thanh tịnh là càng nhiều.; The longer they cultivate, the more the precepts increase, the more pure liberation is.
Lại còn đối với sự tinh tấn, là các Ngài chẳng bao giờ dám ngó ngay mặt Phật.; As for diligence, they never dared to look directly at the Buddha.; Chẳng dám ngồi ngang, ngồi gần, hoặc đi trước mặt thoáng bóng, cho đến chỗ ở ngủ của các Ngài.; Do not dare to sit across, sit close to, or walk in front of the shade, until the place where they sleep.; Thảy cách xa nơi Phật ngự, nhứt là nơi thờ phượng!; Stay far away from where Buddha resides, especially places of worship!; Những lúc sau Phật tịch, các Ngài thờ phượng xây lập đền tháp nền cao.; After the Buddha passed away, they worshiped and built a temple with a high foundation.; Chỗ thanh tịnh, ngoài cuộc nhóm họp làm lễ, sám hối, khi có việc, hoặc quét dọn, chẳng bao giờ ai dám léo hánh tới gần.; In a quiet place, apart from the meeting for ceremony, repentance, when there is work, or cleaning, no one dares to approach.; Chỗ ăn ngủ phải cách xa nền đất, riêng hẳn mái hiên.; The place to eat and sleep must be far from the ground, separate from the eaves.; Tiếng nói chẳng cho nghe lọt bay vào nơi ngôi cốt Phật, giữ y như lúc Phật thuở sanh tiền.; The voice that could not be heard flew into the Buddha's core, keeping the same as when the Buddha was born.; Các Ngài kỉnh Phật như thế, tất là để kỉnh tâm, tâm sẽ biết quý trọng pháp, mà dễ bề tinh tấn, tu theo chân Phật.; They revere the Buddha like that, of course, to revere the mind, the mind will know to appreciate the Dharma, but easily make efforts to follow the Buddha's footsteps.; Vì ở trong đời, hễ cái cái chi ta còn quý trọng, là sẽ còn ham mộ, cố gắng thật hành, bằng hết quý trọng, là cái chi ta cũng sẽ giải-đãi chán nản và bỏ bê.; Because in life, whatever we still cherish, we will still admire, try to practice, with all our utmost respect, is what we will also deal with boredom and neglect.; Vậy nên bỏ cái chi thì các Ngài còn bỏ được, chớ đối với vấn đề sanh tử khổ báo luân hồi, thì các Ngài làm sao dám khinh thường.' So, what they give up, they can still give up, don't deal with the problem of birth and death, the suffering of samsara, how dare they despise it.; Mà chẳng phải là càng tu lâu, càng thấu đạo, càng đi xa, càng an lạc kết quả là càng phải cung kỉnh tăng thêm.; But it's not that the longer you practice, the more you understand the Way, the farther you go, the more peaceful you become, the more reverence you have to pay.; Phải biết sợ Phật, càng nên sợ Pháp, tức là phải sợ tâm.; One must fear the Buddha, the more one should fear the Dharma, that is, one must fear the mind.; Nếu tâm càng tự cao, giải đãi dễ duôi, là tức thì sa địa ngục trọn vẹn.; If the mind is more conceited and easy to deal with, it will immediately fall into hell completely.; Vì địa vị càng cao, là tánh mạng càng nguy hiểm, cũng như người trèo núi càng lên cao là đáy hố sẽ càng xa sâu thêm mãi...; Because the higher the position, the more dangerous the life, just like the higher the mountain climber, the deeper the bottom of the pit will be...; Vậy nên các Ngài, phải cần quan tâm thận trọng, phải có biết sợ dè dặt, mới chắc đi đứng vững yên.; Therefore, they need to be careful and cautious, have fear and reserve, to be sure to stand still.; Mặc dầu Phật không bảo sợ, mà kẻ giác ngộ là phải càng thêm tự sợ lấy mình, ấy mới phải thật gọi kẻ chân tu.; Although the Buddha did not say to be afraid, but the enlightened person must be more and more afraid of himself, then he must be called a true practitioner.; Vì mình càng cung kỉnh biết sợ, là sẽ giúp ích cho mình mau nên, chớ có ai được hưởng nhờ?; Because the more respectful we are, the more we fear that it will help us quickly, so no one can benefit from it?
Các Ngài cho rằng: chỉ có một pháp tu, để đắc quả thánh trong sạch: A La Hán thôi, pháp ấy là: dứt lòng kiêu mạn.; They think that: there is only one method of cultivation to attain the pure and holy fruit: Arahant only, that is: stop being arrogant.; Mà cái pháp ấy có ra, là do sự biết quý trọng một cái pháp để tự lập đi lập lại mãi, không cho nhàm chán là sẽ được sự trong sạch hoàn toàn, giải thoát hoàn toàn.; But that dharma comes about, it's because of knowing how to cherish a dharma to 'self-repeated' over and over again, not letting it get boring, that's going to be 'completely pure' and completely liberated.; Câu ấy thật rất đúng!; That sentence is very true! [765-766] ☑✒✖
Sở dĩ các Ngài quý trọng quả vô sanh: A La Hán, bậc cao thượng: "Ứng cúng" ấy!; là vì nếu chưa đắc quả thánh, thì có trông mong gì được quả Phật: ở đâu đâu?; The reason why they appreciate the fruit of no birth: Arahant, noble: "Make offerings" there!; Because if you haven't attained the saint' result, then what do you expect to get the Buddha: where?; Ai đem cho?; Who gave it?; Phật kia há chẳng phải là một vị Đại A La Hán đó ư?; Isn't that Buddha a Great Arahant ?; Bởi thế cho nên khi xưa các bậc A La Hán là không hay dám gần Phật, và bởi không dám dễ duôi với Phật, nên không nhàm chán Pháp.; Therefore, in the past, the Arhats did not often dare to approach the Buddha, and because they did not dare to be easy with the Buddha, they did not tire of the Dharma.; Mặc dầu ít nghe ít học, mà mùi vị đạo lý giúp cho các Ngài được no vui sống mãi đời đời, khác xa hẳn với ông A Nan theo chi gần Phật, thông minh, để phải bẩn dơ cho đạo Phật.; Although they rarely hear or study, the taste of morality helps them to be satisfied and live forever, different from Ananda who is close to the Buddha, intelligent, and "dirty" for Buddhism.; Đúng lý như vậy, kẻ chưa tu thì còn dám làm vi trùng sâu rận ở trong mình Phật., Rightly so, those who have not yet practiced, still dare to make germs and worms in Buddha's body.; Chớ người có tu lâu là sẽ càng xa Phật lần lần, nên đến một ngày kia, ở nơi những thế giới xa, có ra đời những đức Phật khác được.; Don't people who have cultivated for a long time will get further and further away from the Buddha, so one day, in the distant worlds, there may be other Buddhas born.
Khi xưa cũng vì sự kính trọng sợ sệt quý báu nên hay ích lợi ấy, nên các Ngài thường dạy bảo cho các hạng cư gia, khuyên chẳng nên thân cận tới lui với Phật, với các Ngài lắm.; In the past, it was also because of that precious 'respect and fear' that they were useful, so they often taught householders, advising them not to be close to the Buddha, to them very much.; Nếu thái quá thì có ngày bất cập.; If it is too much, there will be a day of inadequacy.; Sao cho bằng sự thường bền là tốt hay hơn.; So that the ordinary durability is better or better.; Đạo là mực trung, lợi ích: cho cả ta và người, thì mới phải!; The Tao is the middle, the benefit: for both self and others, that's right!; Kìa như năm bảy ngày ta đến chùa lạy Phật sám hối một lần, thì sự cung kỉnh sợ sệt của ta càng biết tăng thêm quý trọng, lại đạo lý và quả linh của ta, càng thêm tinh tấn bội phần.; Behold, when I go to the temple to bow to the Buddha once in seven days, my 'reverence' will increase in respect, my morals and my spirit, and my diligence will be multiplied.; Lâu lâu ta gặp được một vị sư, ta sẽ thấy tâm mình sanh thêm mến mộ.; Once in a while, when we meet a monk, we will find that our heart grows more adoring.; Biết quý trọng sự xuất gia, và còn hăng hái giảm dứt nghiệp trần duyên, toan lo giải thoát.; Know how to appreciate the renunciation, and also enthusiastically reduce the karma of the world, trying to be freed.
Thế mà trái ngược, khi ta có thỉnh được Phật đến nhà ta mỗi ngày, thì mỗi ngày sự quen lớn của ta càng nảy nở.; But on the contrary, when we can invite Buddha to our house every day, every day our great habit grows more and more.; Chúng ta sẽ không còn biết lo sợ đời địa ngục, tức là ta đã càng: dễ duôi, bất kỉnh, khinh thường.; We will "no longer fear" hell, which means we have become: easy-going, irreverent, contemptuous.; Cũng như người cư sĩ kia, nhờ thờ cốt tượng tại nhà, người cho rằng: thờ Phật như thế là ích lợi cho tâm người.; Just like the other layman, thanks to worshiping the skeleton at home, he thinks that worshiping the Buddha like this is beneficial for the human mind.; Người ấy sẽ xem thấy trước mắt luôn luôn, mà giảm bớt được rất nhiều nghiệp tội của thân, miệng, ý.; He will see it in front of his eyes always, and greatly reduce the karma of body, mouth, and mind.; Đó là theo ý riêng của người, nhưng người quên dòm xem lại những kẻ chung quanh cư sĩ như người.; That is according to his own opinion, but he forgot to take a look at the people around him like him.; Cả thảy, ai ai cũng sa đọa dễ duôi, và chìm đắm!; Everyone, everyone falls down easily, and sinks!; Người ta chỉ biết quý trọng, cung kỉnh sợ sệt, trong một đôi ngày đầu: lòng muốn xuất gia giải thoát khất sĩ.; People only know how to appreciate, respect and fear, in the first few days: the desire to leave home to liberate the mendicant.; Sợ ác trược phát tâm tu, chỉ được có vài hôm, rồi sau đó, thì thờ là thờ, cho có lệ.; Afraid to develop the mind to cultivate, only for a few days, then after that, worship is worship, let there be rules.; Còn sự đời, thế gian lại say đắm bất kể, không còn biết nghĩa lý đạo đức, Niết Bàn hay địa ngục.; As for the "life, the world" is infatuated regardless, no longer knows the moral meaning, Nirvana or hell.; Người không còn biết đến, cũng không dám biết đến, cũng không cần biết đến!...; People who no longer know, do not dare to know, do not need to know!...; Chừng ấy người xem ra Phật Thánh như là kẻ ăn đậu ở nhờ nơi nhà người.; At that time, people considered the Buddha Saint as "a person who ate beans and relied on" in his home.; Đạo Phật có ra do nơi sự thờ phượng của người, người lấy kể công lao cực nhọc nhắc chừng.; Buddhism came about because of people's worship, who took hard work to remind them.; Cúng vái mỗi buổi đó, để tạo gây phước nghiệp, tội lỗi, ở bên ngoài.; Worship every day, to create good karma, sin, outside.; Cũng có kẻ lại lấy nê Phật làm bia, cho dễ bề gây sanh ác trược.; There are also people who use the Buddha's name as a stele, making it easy to cause evil defilements.
Có người lại tưởng chừng như cốt tượng ấy là vị thần tài, thổ địa, giúp sự: nên, sự hay nơi gia đình người.; Some people think that the "bone image" is the "god of wealth, earth" and helper: "should, the good thing in his family.; Ấy bởi do nơi sự dễ duôi nhàm chán mỗi ngày, mà gây sanh ác tội không hay biết.; It is because of the "easy" to be bored every day, which causes crimes to be born without knowing it.; Ai ai tâm trạng chúng sanh là thảy giống nhau: ăn cơm mãi một món, thì đâu còn biết ngon?; Who's mood is all the same: if you eat rice for a long time, you won't know how delicious it is?; Nói hoài một lời, làm cố một việc, thì đâu còn vui thích?; Saying the same thing over and over, trying to do one thing, is it still fun?; Sao bằng: là ít nói, ít làm, ít ăn, hay lâu lâu mới sẽ ăn, làm, nói một lần, mới gọi là quý hay tốt đẹp.; Why is it equal: being less talkative, less doing, eating less, or once in a while will eat, do, say once, called precious or good.
Đã vậy nào thôi, sự muốn rước thỉnh Phật vào mãi nơi nhà, hay cùng sự thờ phượng cốt tượng Phật trong nhà, ngoài sự vị kỷ sái luật tai hại cho mình ấy, còn thêm phải mắc tội tâm với chúng sanh, với đạo Phật. Vì sự cầm chân Phật, nhốt phạt tượng cốt Phật, là có tội với chúng sanh chung. Đem Phật Thánh vào chôn sâu trong giữa nơi uế trược quấy ác phiền não xấu xa, là tổn hại cho tinh thần và giáo lý đạo Phật. Ngoại giáo sẽ chê cười rằng: Phật Thánh ở nơi cấu trược. Trẻ nhỏ về sau sẽ tưởng làm Phật Thánh cũng ở trong nhà người thế. Lại những kẻ Tăng Ni về sau lấy nê đó, mà làm việc thế gian tội lỗi, cùng với cư gia chung lộn đặng bỏ đạo lo đời. Và lắm kẻ cư gia cũng lạm dụng danh từ Tăng chúng, cho mình cũng như xuất gia, như hầu cận Phật, như là con trưởng nam của Phật, nên không cần kể gì luật pháp giới hạnh, không cần giải thoát làm Tăng khất sĩ, lại khinh chê luôn cả Tăng sư. Ni cô, Pháp bảo, tự xưng mình làm Phật tại nhà, xem thường chư Phật, chẳng kể đạo Phật, để tự buông lung ác tội, té sa vào địa ngục thảm thương. Bây giờ, người đã trở nên kẻ hủy báng Tam Bảo, cho rằng: nhà cũng như chùa, cũng có Phật như chùa, cũng có kinh Pháp, người như Tăng rồi không cần nhập chúng với ai, tu riêng một mình, theo ý riêng, một lớp một bài cũng đủ, đạo Phật như là đạo của một mình người đúng phải. Kẻ ấy bằng có thiện lành, thì chỉ được là chư Thiên thôi, nhưng với tánh tự cao, là gốc ác tội, thì thiện lành đâu vững chắc ? Kẻ ấy không bao giờ được gặp các bậc chân sư đại đức hay chư Phật, vì người không thích hạp ai, bởi sự kiêu căng tật đố. Kẻ ấy chẳng hề nghe Pháp lý để học thêm, không hay gặp được bậc đức hạnh, vì chẳng biết đến sự thấy nghe hoặc gần giới luật. Kẻ đó sẽ chết khổ giữa trong sình lầy ô trược phiền não, lấp chôn địa ngục, mà đành vui chịu, cho rằng: đã là Phật Thánh thì không cần gì giải thoát ra ngoài đi đâu. Khi khổ vì chỗ động, người chẳng biết đi đến tìm nơi cảnh tịch, để đặng khỏa khuây giác ngộ trở lại v.v...
Đó tức là sự đọa lạc mất tấn hoá, bởi tội lỗi dễ duôi của người cư sĩ chư Thiên thiển cận được trước mất sau, biết bao nhiêu những kẻ đã lâm vào cảnh ấy.
Với cốt tượng Phật mà còn như thế, huống chi là chư sư khất sĩ Tăng ni, kẻ đang còn mang thân sống tạm bợ, nếu được sự ở chung chạ gần gũi ra vào thấy gặp, lại còn phải chịu sự cung cấp, làm kẻ như ăn xin, thì cư gia tránh sao không nặng nề công cán khinh thường, sẽ từ bậc thầy xem lần như khách, kế đến như bạn, sau rốt chẳng khác cháu em, thì còn chi đạo phật, và sự tấn hóa giải thoát giác ngộ cho mình.;
Còn Tăng Ni nào mà đi chịu ở chung như thế, kẻ ấy, đâu còn phải Tăng Ni có giới luật, thì cư sĩ kia nuôi dưỡng hạng mưu cầu y thực há chẳng tưởng lầm, gây sanh ác tội hay sao ? Mà cũng tệ thật, đời sau nầy, cũng có ít nhà chùa và Tăng sư Ni cô, cũng không còn giống như khi xưa. Có lắm nơi Tăng Ni ở chung nhà thờ Phật, chùa chẳng được chỗ vắng thêm thanh tịnh an nhàn của tinh thần đạo lý, Tăng Ni không còn thì giờ tu học giảng dạy pháp lý. Giới luật cũng chẳng chịu theo xưa. Tín đồ bổn đạo lại càng thâu nhiều phụ nữ, giai cấp lợi danh, chia rẽ đúng bực, không còn phải là chỗ tinh thần gom hiệp, tập sống chung bình đẳng để dứt nạn chiến tranh của đạo Phật. Bởi thế nên có kẻ cư sĩ kia, thấy mình tới đó không có ích lợi chi, mà cho rằng: chùa cũng Phật ở nhà cũng Phật, đi tới đó lại thêm xót mắt đau lòng vì Phật. Thế là các Tăng Ni vật chất lợi danh ấy, đã tự đốt chùa giáo hội đạo tràng tịnh xá của Phật, và luộc thiêu cả hột giống Phật tử cư gia kia. Như vậy thì ai cũng tội lỗi cả, hai phía càng tranh nhau, tức là càng giết đạo Phật thảm thay!
Hồi nghĩ lại đạo Phật khi xưa ở nơi xứ Ấn Độ, người ta biết xây tháp lập đền, chỗ tinh khiết thanh tịnh mà thờ. Và Tăng sư có giới hạnh, có thuyết pháp: cư gia có chỗ tới lui tu học, được giải thoát phiền não, khuây khoả tâm thần. Cư gia đến để tắm rửa thân tâm trong sạch, mát mẻ nhẹ nhàng và tập sự sống chung hoà thuận, thật là hay quí tốt đẹp. Kế đến xứ Tàu theo đức Lão Tử, người ta cất lập lư bồng nhả mát rất cao, ở nơi chỗ vắng cảnh êm, là cảnh mát tâm rộng trí, để tu học cho mau tấn tới quả linh và đạo lý cũng còn khá. Trái lại đời nay xứ này lắm nơi thờ phượng không phải để nâng cao tinh thần giáo lý thanh tịnh của Niết Bàn vắng lặng, mà là sự thờ phượng tự ý cho là tượng trưng, trò chơi kỷ niệm, không kỉnh trọng, xem thường địa ngục, khinh dễ Niết Bàn, tưởng mình như Phật, để chôn sâu đạo và Phật trong giữa đất bùn, nhiễm ô vật chất lợi danh. Vì thế nên ai ai cũng khổ nạn, về sự sống chung tu học của trong đạo và tiếng Phật, tức là nạn khổ của sự tục và Tăng tranh nhau cái tiếng đạo Phật. Ấy cũng vì sự mắc bận việc nên các người đã quên không hay xét đến nguồn gốc tội lỗi của việc làm. Kìa cốt tượng Phật còn đang bị hành phạt nơi giữa nhà, xóm, chợ búa kia thì Tăng đồ tín đồ có đâu yên ổn đặng.
Thật vậy đời nay ai cũng muốn đặng gần Phật, ai cũng muốn học để dạy người, dùng tiếng Phật để thâu người, mà ít ai biết sợ đọa chướng dễ duôi đặng tự lo tu, để cho thiên hạ xem gương noi dấu. Người ta mảng ngó chừng cho kẻ khác mà quên mình. Kẻ khác tấn hoá còn mình phải bị thối lui, nếu như một ngày kia mình sa địa ngục rồi, thì hỏi vậy còn độ dắt ai. Không lẽ lại cũng dắt họ đi luôn, lộn tròn xuống địa ngục ?
Thế mới biết rằng: Tiếng Phật cũng có lợi và cũng có hại. Lợi cho kẻ chân tu hiền trí, mà hại cho kẻ sái quấy vọng ma. Đành rằng, trong kinh Pháp Hoa, Phật có dạy: kẻ mà nghe đến một tiếng Phật cũng là có hột giống Phật trong tâm, mai sau cũng sẽ thành Phật đặng. Kìa như Đề Bà Đạt Đa, kẻ hại Phật, bị sa địa ngục, chớ lâu sau cũng sẽ thành Phật, là do nhờ có sẵn hột giống. Kẻ ấy sẽ thành Phật chậm sau người ta ai nấy, vì còn mắc phải ở dưới trong địa ngục rất lâu, chịu quả báo khổ sở, mới sẽ được tỉnh ngộ, phát tâm vượt lên lần trở lại. Những kẻ ấy gần Phật để mà xa Phật, không có được sự giác ngộ chi, rất vô lý.
Kìa trước mắt ta kẻ đồng bóng quỉ thần nọ cũng dựa nương tiếng Phật mà làm việc ác gian, lắm kẻ lại xưng gọi cứu độ đời, Phật nhập cho người, tưởng chừng như tiếng Phật là trò chơi, đạo Phật như hình vẽ chính người thân kề bên Phật, như kẻ dựa bệ, để đặng danh vọng lợi lộc, hưởng vui một lúc, đành chịu khổ muôn đời, thật là tai hại mê muội. Kẻ ấy phá đạo, giết Phật, hại chúng sanh, làm ra ma quái, tội lỗi lớn biết dường nào, thì làm sao tiến hoá kịp theo với người ta.
__________&*&__________
